Benny Goodman omarmde jazz en klassiek
De klarinet is meestal niet het eerste instrument waaraan men denkt bij jazz. Toch is het van oudsher al een veel gebruikt jazzinstrument. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de vooraanstaande positie die het instrument heeft in de aan jazz verwante klezmer– en zigeunermuziek.
Muziekstijlen waarbij, net als in de jazz, veelvuldig geïmproviseerd wordt.
Veel jazzmuzikanten spelen naast een instrument als saxofoon of trompet dan ook klarinet als tweede of derde instrument. Grote namen die dat deden waren onder andere Lester Young, Sydney Bechet en Eric Dolphy. Maar de grootste klarinettist uit de jazzgeschiedenis is nog altijd Benny Goodman die ook het klassieke repertoire voor dit instrument tot in de puntjes beheerste.
Benjamin David Goodman
Benny Goodman, geboren op 30 mei 1909 als Benjamin David Goodman in een arm Russisch-Joods immigranten gezin in Chicago, leert al jong klarinet spelen in een jeugdorkest. Chicago is in die tijd, de beginjaren van de twintigste eeuw oftewel ‘The Roaring Twenties’ een vooraanstaande muziekstad met een eigen jazzstijl.
Deze Chicago-jazz laat zich het beste omschrijven als een blanke stijl met een strakker geordend kader dan de oorspronkelijke, vrijere jazz uit New Orleans. In die Chicago-stijl is de muziek van Goodman geworteld. Dat is natuurlijk niet zo verwonderlijk, want dat maakt hij van zeer nabij mee en probeert hij als jong ventje ook na te spelen. En dat werpt uiteindelijk zijn vruchten af.
In 1926 debuteert hij als klarinettist in de band van Ben Pollock. In dat jaar maakt hij met die band ook zijn eerste plaatopname.
Daarnaast speelt hij in allerlei bezettingen met generatiegenoten als de trompettisten Red Nicols en Jimmy McParkland, de kornettist Bix Beiderbecke, altsaxofonist Jimmy Dorsey, pianist Art Hodes, gitarist Eddy Lang, vibrafonist Red Norvo en tenorsaxofonist Bud Freeman.
In die periode leert hij veel, speelt veel en ontwikkelt zich stormachtig. Het gaat zo goed dat hij in 1934 besluit zijn eigen orkest op te richten. Dat wordt een groot succes. Zijn populariteit als ambitieus leider van een gestroomlijnde bigband, waarin hij zelf geregeld virtuoos soleert op de klarinet, stijgt in de jaren ‘30 en ’40 naar ongekende hoogte.
Dat succes is mede te danken aan de uitmuntende arrangeurs waarmee hij zich omringt als Fletcher Henderson, Eddy Durham, Benny Carter, Jimmy Mundi en Eddie Sauer.
De Muziek van Benny Goodman
Het repertoire bestaat vooral uit dansbare jazz en sweet music. Grote Goodman-hits uit die periode zijn Air Mail Special, Flying Home, One o’Clock Jump, Sing Sing Sing, Stompin’ at The Savoy, Jersey Bounce en zijn bekende tune Let’s Dance. In zijn band spelen uitstekende solisten zoals de trompettisten Bunny Berigan, Ziggy Elman en Harry James. Ook drummer Gene Kruppa speelt lang bij zijn band, Jess Stacy is zijn vaste pianist.
Verder haalt hij zangeressen als Martha Tilton, Helen Forrest, Helen Ward, Peggy Lee en Billy Holiday regelmatig naar zijn orkest. Ook weet hij zichzelf als solist met veel speelvreugde te presenteren en dat levert hem de status van idool op met als bijbehorende titel ‘The King of Swing’.
Maar jazz is niet de enige muziek voor Goodman.
Klassieke Scholing
Ook de klassieke muziek heeft zijn interesse. Zo heeft hij eind jaren ’30 al een opname gemaakt van Mozarts Klarinetkwintet. Na de Tweede Wereldoorlog gaat hij zich naast de jazz nog meer toeleggen op de klassieke muziek.
Hij begint in die periode zelfs een klarinetstudie bij Reginald Clifford Kell om een hele nieuwe techniek aan te leren om die klassieke muziek op de juiste wijze te kunnen spelen.
Daarna speelt hij vooral werken van voornamelijk 20e-eeuwse componisten als Igor Stravinsky, Leonard Bernstein en Morton Gould. De beroemde Hongaarse componist Béla Bartók schrijft zelfs speciaal voor hem het stuk ‘Contrasts’, een virtuoos driedelig werk voor klarinet, viool en piano.
In 1950 speelt hij de wereldpremière van het aan hem opgedragen klarinetconcert van de Duitse componist Paul Hindemith. Ook speelt hij de wereldpremière van het tweede klarinetconcert van Malcom Arnold en is hij als klassiek klarinettist te horen en te zien in Nederland. In de jaren ’60 treedt hij als solist op bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van Franz Paul Decker tijdens een uitvoering van Mozarts klarinetconcert.
Hij blijft de jazz echter ook trouw.
Film en Tournee
Zo neemt hij in 1955 met een speciaal samengestelde bigband de muziek op voor een film over zijn leven, ‘The Benny Goodman Story’. Goodman wordt in die film gespeeld door de acteur Steve Allen. Daarnaast maakt hij om de paar jaar een aantal lange bigband tournee’s over de wereld en geeft hij losse concerten in kleine bezettingen.
Dat is prima te combineren met zijn solistisch werk bij gerenommeerde symfonieorkesten en het vastleggen van kamermuziek op de plaat. In 1982 treedt hij voor de laatste keer op in Nederland tijdens het North Sea Jazz Festival in Den Haag met een gelegenheidsband met onder meer tenorsaxofonist Scott Hamilton, trompettist Warren Vaché en drummer Mel Lewis in de gelederen.
Benny Goodman is op 13 juni 1986 op 77-jarige leeftijd in New York overleden.
Na de coronajaren kon het afgelopen zondagmiddag gelukkig weer: sfeervolle nostalgische jazz in het passende decor van een goed gevuld Heerenlogement in Harlingen.
Het was de leden van De Stable Roof Jazzband wel toevertrouwd. De zeven leden van de al ruim veertig jaar bestaande band, stuk voor stuk uitstekende en ervaren muzikanten brachten aanstekelijke jazz uit 20-er en 30-er jaren. In de geijkte bezetting van drie blazers (cornet, Klarinet/saxen en trombone) en ritmesectie (piano, banjo, bas en drums) zat die jas hun als gegoten.
Bekende en minder bekende nummers van jazzgrootheden uit die periode werden met verve gebracht, inclusief mooie solo’s, waarbij ook de ritmesectie ruimschoots aan bod kwam.
Verrassend was het “verjazzte” Rondo Alla Turca. Jammer dat Mozart dat niet heeft kunnen meemaken. Bijzonder fraai was de overbekende Memphis Blues van W.C. Handy.
De zang van cornettist en bandleider Tom van Brussel droeg bij aan de kenmerkende sfeer rondom klassieke jazz. Zonder overigens Louis Armstrong na te bootsen. Goeie jazzmuzikanten weten dat je dat niet moet doen. Je moet in uitvoering authentiek blijven ook al heeft die zijn oorsprong in een bepaalde (vroegere) stijl. Dat is bij de Stable Roof Jazzband in goede handen, waarbij vooral ook de soepele, vindingrijke speeltrant van klarinettist/saxofonist Peter de Klerk opviel.
Een heerlijke jazzmiddag. Dat bleek wel uit de lovende woorden van CTJH-voorzitter Hans Meijer en het staande applaus na afloop.
Zondag 13 november maakt “Swing du Nord” zijn opwachting, Gipsy-jazz in de stijl van de vermaarde “Hotclub de France”. Blijf daar maar es stil bij zitten…
Na de coronajaren kon het afgelopen zondagmiddag gelukkig weer: sfeervolle nostalgische jazz in het passende decor van een goed gevuld Heerenlogement in Harlingen.
Het was de leden van De Stable Roof Jazzband wel toevertrouwd. De zeven leden van de al ruim veertig jaar bestaande band, stuk voor stuk uitstekende en ervaren muzikanten brachten aanstekelijke jazz uit 20-er en 30-er jaren. In de geijkte bezetting van drie blazers (cornet, Klarinet/saxen en trombone) en ritmesectie (piano, banjo, bas en drums) zat die jas hun als gegoten.
Bekende en minder bekende nummers van jazzgrootheden uit die periode werden met verve gebracht, inclusief mooie solo’s, waarbij ook de ritmesectie ruimschoots aan bod kwam.
Verrassend was het “verjazzte” Rondo Alla Turca. Jammer dat Mozart dat niet heeft kunnen meemaken. Bijzonder fraai was de overbekende Memphis Blues van W.C. Handy.
De zang van cornettist en bandleider Tom van Brussel droeg bij aan de kenmerkende sfeer rondom klassieke jazz. Zonder overigens Louis Armstrong na te bootsen. Goeie jazzmuzikanten weten dat je dat niet moet doen. Je moet in uitvoering authentiek blijven ook al heeft die zijn oorsprong in een bepaalde (vroegere) stijl. Dat is bij de Stable Roof Jazzband in goede handen, waarbij vooral ook de soepele, vindingrijke speeltrant van klarinettist/saxofonist Peter de Klerk opviel.
Een heerlijke jazzmiddag. Dat bleek wel uit de lovende woorden van CTJH-voorzitter Hans Meijer en het staande applaus na afloop.
Zondag 13 november maakt “Swing du Nord” zijn opwachting, Gipsy-jazz in de stijl van de vermaarde “Hotclub de France”. Blijf daar maar es stil bij zitten…
Op zondagmiddag 9 oktober trapt THE STABLE ROOF JAZZ BAND het nieuwe seizoen af. De band wordt gevormd door professionele en semi-professionele jazzmusici diemet hun ervaring en kennis van de traditionele jazz al vele jaren bijdragen aan de blijvende belangstelling voor de jazz uit de periode tussen de beide wereldoorlogen. Het orkest is bekend van hun optredens in binnen- en buitenland. Een veelbelovend begin van ons concertseizoen!
We beginnen ons nieuwe concertseizoen niet zoals gebruikelijk in september, maar op 9 oktober. Dit in verband met het in september niet beschikbaar zijn van Hotel Restaurant ’t Heerenlogement. Een vervangende, passende locatie bleek in stad Harlingen en directe omgeving niet beschikbaar.
Een tweede uitzondering op de regel betreft -om dezelfde reden- het in januari 2023 afwijken van de vaste tweede zondag voor onze concerten. Het concert van Salon & Dansorkest Decadentia vindt plaats op de derde zondag, 15 januari.
Zie verder het ijzersterke en gevarieerde programma onder “Concerten”. Een muzikale reis door het interbellum, waarin New Orleans, Roaring Twenties, Swing, Close Harmony en Gypsy Jazz elkaar afwisselen.
Het Centrum Traditionele Jazz in Harlingen werkt aan de samenwerking met andere initiatieven voor jazzminnend Fryslân. Zo zal dit najaar het al enkele jaren actieve jazzevent JAZZY KOUDUM i.s.m. met ons Centrum Traditionele Jazz worden georganiseerd.
Het programma in Koudum loopt van oktober t/m maart
Locatie: Mfc de Klink aanvang 20.00 uur
Zaterdag 8 oktober,
DIXIELAND CRACKERJACKS
New Orleans jazzrevival door binnen en buiten onze grenzen bekende professionals
Zaterdag 26 november
BERT BRANDSMA’s SWING, JAZZ & BLUES ORCHESTRA
De orkestleider speelde vele jaren in de roemruchte CHRIS BARBER JAZZBAND. Na diens overlijden besloot hij met een tienmans formatie de herinnering aan dat orkst levend te houden.
Zaterdag 28 januari,
THE ROARING TWENTIES EXPERIENCE
CTJH’s de bevlogen amateurmusici van CTJH’s eigen huisorkest presenteren het swingende jazzrepertoire uit de jaren ’20 en ’30.
Zaterdag 18 maart
BIGBAND QUE
Koudums eigen Big Band mag in dit programma uiteraard niet ontbreken. Orkestleider en saxofonist Tim de Vries voert zijn orkest naar orkestrale jazz op hoog niveau.
CTJH zoekt een moderator die deze website up-to-date wil houden. Het betreft het plaatsen van berichten, beoordelen van reacties en deze accepteren, afwijzen of ter beoordeling aan het CTJH-team voorleggen.
Wij vragen basiskennis WordPress, maar als je nieuw bent met dit programma zul je een eenvoudige training van ons krijgen. De gevorderde gebruiker is natuurlijk ook van harte welkom!
Belangstellenden kunnen zich aanmelden via info@ctjh.nl
Het Centrum voor Traditionele Jazz (CTJH) zoekt voor The Roaring Twenties Experience, het ambitieuze jazzorkest van het CTJH, een bevlogen en enthousiaste technicus die als vrijwilliger zijn kennis en kunde wil inzetten bij zowel de concerten en repetities van het orkest als bij de acht concerten van andere jazzbands die per seizoen door het CTJH in Harlingen worden georganiseerd. Als technicus ben je officieel lid van het orkest. Professionele geluidsapparatuur is aanwezig. Belangstellenden kunnen zich aanmelden via info@ctjh.nl of bij Derk Bolt, 06 27 333 794.
Het Centrum Traditionele Jazz Harlingen had op 10 april voor de afronding van het loungeconcertseizoen in ’t Heerenlogement geen betere keuze kunnen maken dan de Second Life Jazz Band. De goedgevulde zaal raakte vanaf het eerste nummer enthousiast en bleef dat gedurende het hele optreden bewijzen met applaus en bravo’s voor de muziek van deze geïnspireerde 6-mans formatie. Ondanks de beperkte mogelijkheid tot voorbereiding op dit concert stond hier een zeer ervaren, strak spelende jazzband met een herkenbaar repertoire, dat met veel speelplezier en vakmanschap werd neergezet. Het publiek was daarbij onder de indruk van de virtuoos spelende invallende klarinettist/saxofonist Dolf Robertus. Zowel in het samenspel als in het sublieme solowerk leverde Robertus een indrukwekkende bijdrage aan dit fantastische jazzconcert. De zaal gaf de band na afloop een zeer verdiende staande ovatie.
Na het zomerreces begint het nieuwe concertseizoen op zondag 11 september met een concert van het sublieme Salon & Dansorkest DECADENTIA. Zie voor verdere informatie op Facebook, website www.ctjh.nl en de maandelijkse Nieuwsbrief.
De afgelopen twee jaren hebben hun sporen nagelaten in de muziekwereld. Professionals en amateurs werden veroordeeld tot houtje bijten, soms onderbroken door een staakt-het-vuren waarin het weer even mocht, zij het met de nodige restricties. Maar nu ziet het er de komende tijd een stuk beter uit. Laten we er op vertrouwen dat ons ook in het najaar virus-ellende bespaard blijft.
De coronaduivel heeft onze stichting ook organisatorisch behoorlijk te pakken genomen. En we dachten nog wel het goed te hebben aangepakt door ons -na de eerste jaren onder de patronage van jazzorganisatie FRIEJAM- te verzelfstandigen en verder te gaan als Stichting Centrum Traditionele Jazz Harlingen. Dat is ook prima gelukt, voor zover ons dat door de coronamaatregelen werd vergund. We hebben een goed bezocht concertprogramma neergezet en een huisorkest op poten gezet, waarin de al wat rijpere amateurmuzikant zijn instrument kon afstoffen en lid worden van een bevlogen clubje. En zo maakte het CTJH naast de passieve beleving van de jazz ook de actieve invulling door de liefhebber van de klassieke jazzmuziek mogelijk. Maar door het steeds weer onderbreken van de programma’s ontstond toch bijkomende schade. De organisatie vroeg soms meer van bestuur en vrijwilligers dan kon worden opgebracht en dat heeft geleid tot het vertrek van enkele bestuursleden. Dat mag uiteraard niet het belang van ons zo enthousiast begonnen initiatief schaden en dus zijn we op zoek naar
Versterking van het bestuursteam
Ben je geïnteresseerd in meedenken en organiseren van ons programma? Bijvoorbeeld onderhoud van de website, programmaresearch en contact met bands, sponsoring en subsidies, of gewoon meedenken over beleid. En wanneer nodig handen uit de mouwen op concertdagen. Mail naar
info@ctjh.nl of een telefoontje naar Hans Meijer 06 55 13 16 24
Het CTJH huisorkest treedt voordat de zomervakantie aanbreekt nog twee keer op:
Zaterdagmiddag 2 april om 15.00 uur
in de binnentuin van zorginstelling Nij Statelân in Menaldum.
Zondagmiddag 24 april om 14.30 uur
in het cultuurkerkje in Wier.