Boek gebaseerd op het leven van Bix Beiderbecke

Bij de Haagse uitgeverij Van Maaskant Haun is deze zomer de vertaling van het door Dorothy Baker geschreven boek Young Man With a Horn uitgekomen. De Nederlandse titel is Jonge man met trompet geworden. Het boek gaat over de jonge Rick Martin, die bij zijn oom en tante in Los Angeles woont. Maar eigenlijk gaat het over de opkomst en ondergang van de legendarische kornettist Bix Beiderbecke (1903-1931). Hij heeft als kornettist een blazersstijl ontwikkeld die als schakel wordt gezien tussen de New-Orleansjazz en de latere jazzstromingen. Hij wordt daardoor gezien als één van de belangrijkste grondleggers van wat we nu de traditionele jazz noemen.

Hoewel Beiderbecke nergens in het boek met name genoemd wordt, vertoont het leven van hoofdpersoon Rick in de roman veel gelijkenis met het leven van Beiderbecke. Na de dood van zijn ouders gaat de jonge Rick Martin bij zijn oom en tante in Los Angeles wonen. Ze zijn in de twintig en bekommeren zich nauwelijks om Rick, die dan ook zijn eigen leven leidt. Hij voelt al snel dat hij ‘een innerlijke drang’ heeft om muziek te maken. Hij leert zichzelf eerst pianospelen en dan trompet, maar pas door de lessen van de briljante zwarte jazztrompettist Art Hazard wordt Rick een echte ster.

Het verhaal pulseert met de legendarische muziek die een tijdperk heeft bepaald. Rick is een muzikant naar wie je, wanneer hij speelt, wel moet luisteren, maar zijn liefde voor de muziek ontaardt in een obsessie. Hij drinkt excessieve hoeveelheden alcohol om nachtenlang door te kunnen gaan. Zijn talent en gedrevenheid zijn echter niet toereikend om zijn leven als mens en als artiest vorm te geven. Drankmisbruik en uitputting leiden uiteindelijk tot zijn vroegtijdige dood.

Young Man With a Horn verscheen in 1938 en wordt door velen beschouwd als de eerste jazzroman. Het boek was grensoverschrijdend door de beschrijving van de vriendschappen die Rick Martin heeft met zijn zwarte medemusici. De roman heeft ook gediend als basis voor het later verfilmde levensverhaal van Bix Beiderbecke die op 28-jarige leeftijd als alcoholist is overleden. Als officiële doodsoorzaak zijn een longontsteking en een hersenoedeem opgegeven, maar het is waarschijnlijk dat ook zijn overmatige alcoholgebruik heeft bijgedragen aan zijn vroege dood. Beiderbecke wordt samen met trompettist Louis Armstrong nog altijd gezien als een van de meest toonaangevende jazzsolisten van de jaren ’20 van de vorige eeuw oftewel ‘The Roaring Twenties’.

Jonge man met trompet van Dorothy Baker is in een vertaling van Harm Damsma en Niek Miedema verschenen bij Uitgeverij Van Maaskant Haun en kost €19,50.