Elke jazzliefhebber heeft ze wel in zijn platen- of cd-kast staan, de platen en cd’s die zijn uitgebracht door het jazzlabel Impulse!. Ze zijn herkenbaar aan een oranje-zwarte rug en bevatten vele grote namen uit de geschiedenis van de jazz. Het gerenommeerde label bestaat inmiddels zestig jaar en is nog altijd actief als één van de vooraanstaande jazzlabels in de wereld. Een jubileum dus dat niet ongemerkt voorbij mag gaan en gevierd wordt met een muzikaal retrospectief van 2 cd’s of twee dubbel-lp’s getiteld Impuls Records: Music, Message and the Moment. Een bijzonder document met een muzikaal overzicht van een maatschappij die zich al zestig jaar met jazz weet te onderscheiden van de rest van de platenwereld.
Blue Note wordt nog altijd gezien als hét jazzplatenlabel bij uitstek. En dat is het ook. Dit label heeft er mede toe bijgedragen dat jazz niet gezien wordt als zomaar een muziekstijl, maar dat jazz een belangrijke, op zichzelf staande stijl is geworden die aan de basis heeft gestaan van de ontwikkeling van de muziek in de afgelopen 100 jaar, en nog steeds belangrijk is voor de hedendaagse muziekontwikkeling. Maar dit label staat niet alleen. Op dezelfde hoogte staat het jazzlabel Impulse Records, op de hoezen steevast aangeduid als Impulse! Het label is jonger dan de grote broer Blue Note, maar bestaat inmiddels toch al zestig jaar en is in die jaren uitgegroeid tot een niet weg te denken volwassen speler op het gebied van de jazzmuziek.
Het Amerikaanse platenlabel werd in 1960 opgericht door platenproducent Creed Taylor. Hij deed dat in opdracht van de grote platenmaatschappij ABC Records in New York, een onderdeel van de firma ABC-Paramount, die vooral actief was in de filmindustrie. Die firma zag nieuwe ontwikkelingen en stromingen in de jazz ontstaan die bij de bestaande platenmaatschappijen minder aan bod leken te komen en besloot een nieuw jazzlabel op te richten.
Met Taylor hadden ze de juiste man in huis om dat te doen. Hij had zijn sporen als producer in de jazzmuziek inmiddels verdiend. In 1956 was hij bij ABC Records/Paramount Records in dienst gekomen en nam daar gelijk het debuutalbum van Quincy Jones op, getiteld This Is How I Feel About Jazz. Daarvoor had hij gewerkt bij Bethlehem Records met artiesten als Chris Conner, Nina Simone, Charles Mingus, J.J. Johnson en Kai Winding. Kortom, hij kende het klappen van de zweep.
Het was in die tijd dat grote namen als Ray Charles en John Coltrane op zoek waren naar nieuwe uitdagingen, naar een nieuwe impuls voor hun carrière. De toen 30-jarige Charles was inmiddels uitgegroeid tot een grote R&B en soulzanger met een grote reeks hitsingles op zijn naam, uitgebracht door het platenlabel Atlantic. Coltrane was 34 jaar en had inmiddels vijf jaar tenorsax
gespeeld in het kwintet van Miles Davis en had net als Charles bij Atlantic een groot succes met My Favorite Things, een nummer uit de musical The Sound of Music. Maar de beide heren wilden meer. Ze wilden nieuwe muzikale wegen inslaan en daarvoor was een nieuwe platenmaatschappij nodig. En zo vielen die puzzelstukjes in 1960 op zijn plaats en kon Impulse Records van start gaan met direct twee grote namen aan boord. Bovendien wist Taylor de geluidstechnici Rudy van Gelder en Bob Thiele voor zijn nieuwe label te strikken. Zo maakte het nieuwe label in 1960 een flitsende start.
Direct na de start scoorde de nieuwe maatschappij al geweldig met het door Ray Charles opgenomen album Soul+Genius=Jazz. Het was door Quincy Jones gearrangeerde jazzmuziek die compleet nieuw was voor Charles en hij speelde op dit album, dat ook de hitsingle One Mint Julep bevat, voor het eerst op een Hammond B5 orgel. Het eerste album dat het nieuwe label produceerde was Africa/Brass van John Coltrane. Niet lang na deze producties verliet Creed Taylor in 1961 het bedrijf om zijn carrière voort te zetten bij Verve Records, het dochterbedrijf van MGM Records. Hij werd opgevolgd door geluidstechnicus Bob Thiele die het label verder uitbouwde en er ook voor zorgde dat het een heel eigen, herkenbare sound kreeg. Hij bleef het merk trouw tot 1969 en werkte met grote namen als Dizzy Gillespie, Charles Mingus, Sonny Rollins, Arie Shepp, B.B. King, John Lee Hooker en Albert Ayler. En natuurlijk met John Coltrane. Die was enorm belangrijk voor de ontwikkeling van Impulse! dat in 1964 A love Supreme, het succesvolste en meest vernieuwende werk van Coltrane uitbracht. Die samenwerking, Coltrane bleef het label trouw tot aan zijn dood in 1967, heeft het label ook het imago gegeven van de maatschappij voor vernieuwing in de jazzmuziek zoals de Free Jazz en de Avantgarde-jazz.
Zo werd Impulse Records het label voor de baanbrekende muziek in de jazz. Muziek overigens die vaak ondanks het imago van zwaar en moeilijk juist ook heel toegankelijk en verfrissend is. En nog altijd is het label op zoek naar jonge jazzmusici die durven te vernieuwen en op zoek zijn naar nieuwe wegen die de jazz weer verder brengen. Zoals de Britse tenorsaxofonist Shabaka Hutchings, een van de toonaangevende muzikanten in de nieuwe Britse jazzscene. Om het jubileum te vieren heeft Impulse! een verzameld werk uitgebracht dat precies aangeeft waar het label voor staat. Het is geen greatest hits werkje geworden, maar er is gekozen om echt de diepte in te gaan met werk van onder andere Coltrane, Albert Ayler, Pharoah Sanders, Max Roach en Charlie Haden. Muziek die met thema’s als de zwarte strijd, afrocentrisme en spiritualiteit aangeeft waarom Impuls Records 60 jaar geleden is opgericht en waar het na al die jaren nog altijd voor staat.